Faction

In deze eerste maand lees ik van alles. Ik weet niet met welk boek ik moet beginnen en lees ze door elkaar heen; Arthur Japin, Kolja, Labyrint der geesten van Zafon en een ebook; Tommy Wieringa, De heilige Rita. O ja, en het derde deel van de Napolitaanse romans. Ik weet niet waar ik moet beginnen en heb met alle vier de boeken een start gemaakt.

Uiteindelijk is mijn aandacht blijven haken aan Kolja van Arthur Japin. Ik hou van romans die zijn gebaseerd op een historisch figuur of een persoonlijke geschiedenis die geromantiseerd wordt. De laatste jaren worden er veel van dergelijke boeken geschreven. Er zijn blijkbaar meer lezers die daar van houden en schrijvers die daar op inspelen. Deze stroming waarbij in de kunst of literatuur de werkelijkheid met fictie wordt verbonden wordt ook wel faction genoemd.

Aleid Truijens, literatuurcriticus en columniste van de Volkskrant zegt in het programma Boeken van de VPRO, op 31 december 2017, dat:

" de grens tussen romans en non-fictie vervaagt". Ze vraagt zichzelf af of je in een roman levens mag ombuigen in de door jou gewenste richting? Mag je fictionaliseren? "Dat kan fascinerende boeken opleveren. Maar is dat een verrijking van de literatuur of gaat hiermee juist iets verloren?"

 

Deze vraag past goed in de huidige " post thruth maatschappij". Mag je van feiten fictie maken? Wat is de waarde van feiten? Mag je geschiedenis en biografieen fictionaliseren?

De laatste jaren horen boeken waarin dit is gebeurd juist tot de mooiste boeken die ik heb gelezen. Onder andere:

- Arthur Japin, De Gevleugelde

- Connie Palmen, Jij zegt het

- Tatiana de Rosnay, Manderley voor altijd

- Griet op de Beeck, Het beste wat we hebben

 

 Kolja

En ook het laatste boek dat ik las; Kolja van Arthur Japin, valt hieronder.

Deze historische roman en tevens spannende detective gaat over de componist Pjotr IljitsjTsjaikovski en zijn broer Modest. Zij voeden een doofstomme jongen, Kolja, op en leren hem spreken en liplezen. Als deze jongen volwassen is gaat de grote componist dood. De officiele doodsoorzaak is cholera. Er zijn echter altijd twijfels geweest over deze doodsoorzaak.

Japin springt op en neer in de tijd tussen de jeugd van Kolja; de tijd dat hij leert spreken en de dagen rondom het overlijden van Tsjaikovski, als Kolja volwassen is en op zoek gaat naar wat er echt gebeurd is. Japin heeft hiermee de gebeurtenissen rondom de dood van de componist gereconstrueerd. Hij vertelt wat er gebeurd zou kunnen zijn. Daarmee baseert hij zich op meedere bronnen: biografieen en brieven van onder ander Modest, de broer van Tsjaikovski en vrienden van hen. Maar hij vult de stukken in die hij niet kent een ook niet kan weten. Hij maakt fiction van de facts; faction. En dat heeft in dit geval  inderdaad een schitterend boek opgeleverd.